W naszym najbliższym otoczeniu żyje kilkadziesiąt różnych gatunków ptaków. Większość z nas potrafi wymienić gołębia, czy sikorkę i srokę. Możesz mieć pewność, że pozostałe również zaznaczają swoją obecność, tylko śpiewem. Okazuje się, że rozpoznawanie ich głosów wcale nie jest takie trudne. Wystarczy kilka dobrze zaplanowanych spacerów.
Najpierw wybierz cel podróży
Ptaki usłyszysz w miejscach różnorodnych biologicznie i środowiskowo. Rośliny gwarantują powodzenie. Dogodne do podsłuchiwania ptasich sąsiadów są parki, skwery, lasy i naturalne łąki oraz wzniesienia i otwarte przestrzenie. Nie trzeba buszować z maczetą przez gąszcze, wystarczy, że zaplanujemy trasę przez wygodną ścieżkę leśną, aleję, lub dróżkę na skraju drzew.
Idąc warto zrobić kilka przystanków na nasłuchiwanie. Najlepiej przystawać na skrzyżowaniach dróg i ścieżek, wtedy dźwięk docierał będzie do nas z 4 stron. Las może nieco zniekształcać dźwięk i uniemożliwiać lokalizację jego źródła.
Pora na ptasią audycję
Mowy ptaków najlepiej uczy się wiosną i wczesnym latem. Najlepsza pora to kwiecień oraz maj- miesiące największej aktywności śpiewających ptaków. Wtedy można usłyszeć je niemal o każdej porze dnia, chyba, że mieszkasz w dużym mieście. Obywatelom metropolii zostają poranki i wieczory. Dźwięki infrastruktury niekiedy skutecznie zagłuszają ptasi śpiew. W czerwcu skrzydlatych przyjaciół można słyszeć już tylko wczesnym rankiem i o zmierzchu. W lipcu ptaki milkną.
Godzinny poranne to szczyt aktywności głosowej bardzo dużej ilości gatunków ptaków. Ma to związek z lepszą akustyką, dzięki odpowiednim warunkom atmosferycznym dźwięk niesie się daleko. Z tego samego powodu ptaki śpiewają też przy ładnej pogodzie. Na spacer najlepiej wybrać słoneczny dzień. Wiatr i niska temperatura uniemożliwiają im skuteczną komunikację, więc milkną dopóki się nie wypogodzi.
Sprzęt i w drogę
By podsłuchiwać ptaki potrzebujesz:
- Wygodnego i chroniącego przed kleszczami stroju;
- Dobrych butów;
- Atlasu ptaków ( telefon z Internetem nie zawsze się sprawdza)
- Notes i magnetofon.
Atlas w erze wszechwiedzącego wujka Google wydaje się reliktem. Jednak książka ta nie musi być okazała i ciężka. No i ma jeszcze jeden plus- nie wymaga połączenia z Internetem. Gdy zobaczysz ptaka będziesz mógł od razu sprawdzić.
Ptaki zazwyczaj pozwalają podjeść do siebie na pewien dystans. Więc jeśli będziemy zachowywać się z rozsądkiem i nie będziemy zbyt nachalni identyfikacja nie powinna sprawiać kłopotu. Do tego także przyda się lornetka.
Magnetofon- urządzenie lub taki w telefonie pozwala na nagrywanie ptasich odgłosów. Można je potem porównać za pomocą źródeł internetowych np. strony glosy-ptaków.pl.
W rozpoznawaniu ptasiego śpiewu trzeba być konsekwentnym, ponieważ przerwy w treningach rzutują na umiejętności. Głosy ptaków po prostu zacierają się w pamięci.
Wycieczka w inny świat
Oczywistym jest, że pełna transkrypcja ptasiej mowy na ludzką jest niemożliwa, Jednak obserwacje pozwoliły na zorientowanie się w pewnych rodzajach dźwięków emitowanych w konkretnych sytuacjach. Wiem, kiedy ptaki:
- Oznaczają teren;
- Wabią swoje partnerki;
- Ostrzegają przedstawicieli swojego gatunku w sytuacji zagrożenia;
- Usiłują skontaktować się ze stadem lub innymi osobnikami, np. stracą się z oczu;
Naszą wiedzę o porozumiewaniu się ptaków można, zatem porównać do spaceru w zupełnie obcym kraju. Obserwujemy jego mieszkańców i pomimo, że nie rozumiemy, o czym rozmawiają słyszymy i widzimy, że się kłócą, śmieją, czy wołają o pomoc.
Opracowanie: Katarzyna Maj
